Klimaatbestendige steden

Dat zijn stedelijke gebieden die zeer forse, in korte tijd vallende regenbuien kunnen opvangen zonder veel wateroverlast. Die bovendien bij de voorspelde langere perioden van droogte geen last hebben van overmatige hitte, noch van watertekort.
Klimaatverandering
De voorspelling is dat het klimaat gaat veranderen. De temperatuur gaat stijgen en de zeespiegel stijgt mee door smeltende gletschers en ijspolen. Verder zal meer regen in kortere tijd vallen en komen er langere perioden van droogte.
In een stedelijke, stenige omgeving geeft dat meer problemen dan in landelijk gebied.
Stenen warmen gemakkelijk op, waardoor bij warm weer de temperatuur daar gauw 10 graden hoger is dan in het bos. Een stortbui, met in korte tijd veel regenwater kan in een stenige omgeving niet snel worden verwerkt door de riolering. De sponsfunctie van de bodem is verdwenen en het water zakt niet weg, maar gutst door de straten. Plaatselijk kan dat voor forse wateroverlast zorgen. Bovendien is het jammer dat zoveel zoet water zo snel moet worden afgevoerd naar zee. Er kunnen betere dingen mee gedaan worden door dit water op te slaan, zodat het ook voor verkoeling kan zorgen.

Leefbare, duurzame steden
Om in de toekomst leefbare, duurzame steden te behouden, zonder hittestress en wateroverlast of watertekort, hebben gemeenten, burgers, bedrijven en waterschappen een opgave. Samenwerkend, met ieder de eigen deskundigheid, kan dit tot betere resultaten leiden om dat doel te bereiken. Tegelijkertijd met groot onderhoud of met (ver)nieuwbouwplannen kan in de stad extra waterberging worden geschapen. Bijvoorbeeld door wadi’s in de straten, en waterdoorlatende tegels op parkeerplaatsen enz. Mensen kunnen bij de plannenmakerij voor hun leefomgeving met heel creatieve oplossingen komen. Zie ook het programma van www.rainproof.nl/rainprooftips/
Groene daken waar water wordt opgevangen zorgen voor verkoeling. In tuinen zou minder steen zeer welkom zijn. Met grind als arbeidsarm onderhoud zakt het regenwater beter weg dan met tegels en het houdt het grondwaterpeil op orde. Dat is weer belangrijk voor de funderingspalen die wegrotten als ze droog staan.

Verantwoordelijkheid voor regenwater
De verantwoordelijkheid voor het verwerken van regenwater ligt bij de gemeenten, particulieren, projectontwikkelaars en bedrijven. De verantwoordelijkheid voor het oppervlaktewater ligt bij de waterschappen en het Rijk. Gelukkig zijn de weersvoor-spellingen tegenwoordig duidelijk beter geworden. Bij voorspelde stortbuien zou het waterschap al ruimte kunnen maken door eerder te gaan malen dan noodzakelijk is. Dat kost geld, en bij watertekort zou weer water moeten worden ingelaten vanuit de boezemwateren, ook dat kost geld.
Beter is wateroverlast te voorkomen.
Het waterschap stelt het op prijs om al bij de start van plannen mee aan tafel te zitten. Alle waterthema’s moeten daarbij een samenhangende plek krijgen als ordenend principe (waterkeringen, oppervlaktewater, hemelwater, waterberging, grondwater en afvalwater. Zo ontstaat een betere leefomgeving tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Als pas achteraf het waterschap de wettelijke watertoets in kan brengen, kunnen vereiste aanpassingen de plannen veel duurder maken. Water is immers in onze delta leidend beginsel in de ruimtelijke ordening.